Vừa qua, tại hội thảo “Trữ lượng khai thác nước ngầm của Hà Nội và giải pháp cấp nước cho thủ đô Hà Nội”, các nhà khoa học đã đưa ra ý kiến về tiềm năng nước ngầm của Hà Nội rất phong phú, chất lượng tốt và dễ khai thác, đủ để đảm bảo cấp nước cho toàn TP Hà Nội tới năm 2030.
Nguồn nước ngầm Hà Nội phong phú
Theo một số tài liệu, trữ lượng khai thác nước ngầm của Hà Nội là khoảng 700 nghìn m3/ngđ và khai thác hầu như đã cạn kiệt. Nhưng tại hội thảo, PGS.TS Đoàn Văn Cánh – Hội địa chất thủy văn Việt Nam cùng một số nhà khoa học đã cho biết: Tổng trữ lượng khai thác tiềm năng nước dưới đất toàn TP Hà Nội là 8.362 nghìn m3/ngđ, đủ để đáp ứng nhu cầu cấp nước của TP Hà Nội đến những năm 2030 – 2050. Còn con số trữ lượng 734 nghìn m3/ngđ là trữ lượng khai thác nước ngầm được thăm dò và đánh giá đến thời điểm phê duyệt trữ lượng vào tháng 8/1993 của riêng phần nội thành cũ và ngoại vi thuộc bờ phải sông Hồng, chứ không phải là của toàn vùng Hà Nội.
Bên cạnh đó, về mặt địa chất thủy văn, Hà Nội và các tỉnh phụ cận (Vĩnh Phúc, Bắc Ninh và Hưng Yên) nằm trên một bể nước ngầm nhạt khổng lồ rộng vài nghìn kilômét vuông, chiếm toàn bộ phần tây bắc của Đồng bằng châu thổ Sông Hồng. Ở nước ta, không có tỉnh nào có nguồn nước ngầm có chất lượng tốt, trữ lượng phong phú, nguồn bổ cấp thường xuyên, ổn định (là sông Hồng) và có điều kiện khai thác dễ dàng, thuận tiện và kinh tế như ở Hà Nội.
Như vậy, với nguồn nước ngầm sẵn có, dồi dào, trong vòng 5 năm (2012 – 2016), Hà Nội chỉ nên cải tạo, mở rộng và xây mới một số nhà máy nước (NMN) ngầm, đồng thời tăng cường xây dựng mạng lưới đường ống phân phối để sử dụng hết lượng nước dư thừa hiện nay của NMN Sông Đà và khai thác toàn hệ thống một cách hợp lý. Hà Nội chưa cần xây thêm NMN mặt nhưng vẫn đủ để đáp ứng nhu cầu cấp nước cho toàn TP – PGS.TS Đoàn Văn Cánh cho biết. Trong thời gian tới nên lùi lại việc xây dựng NMN mặt, tập trung vào cải tạo, mở rộng và xây mới một số NMN ngầm, đồng thời khai thác triệt để lượng nước NMN Sông Đà.
Tận dụng tối đa tiềm năng nước có sẵn
Cũng tại hội thảo, các nhà khoa học hầu hết đều cho rằng chưa nên xây thêm các NMN mặt mà nên tập trung vào cải tạo, mở rộng và xây mới một số NMN ngầm, đồng thời khai thác triệt để lượng nước NMN Sông Đà. Theo TS Nguyễn Văn Túc, nếu trong thời gian tới xây dựng thêm các NMN mặt từ nguồn nước sông Hồng và sông Đuống thì sẽ không hợp lý cả về kỹ thuật (độ đảm bảo an toàn chất lượng nguồn nước sông Hồng và vị trí xây dựng nhà máy) và kinh tế (độ hoàn vốn đầu tư). Bởi độ an toàn về chất lượng nước sông Hồng (sông Đuống) trong những thập niên tới không có cơ sở để đảm bảo chắc chắn (vì sông Hồng khi chảy qua lãnh thổ Việt Nam chỉ khoảng 556km, chiếm gần một nửa trên tổng số chiều dài sông Hồng khoảng 1.160km bắt nguồn từ tỉnh Vân Nam – Trung Quốc – địa phương đang đô thị hóa, rất nhiều rác thải công nghiệp). Hơn thế nữa, trữ lượng khai thác nước ngầm lại khá phong phú, hoàn toàn đáp ứng thỏa mãn mọi nhu cầu cấp nước phục vụ phát triển kinh tế – xã hội của TP mà không cần phải sử dụng đến nước mặt.
Nguồn nước ngầm ở Hà Nội rất phong phú
Với nguồn nước ngầm có trữ lượng phong phú sẵn có, theo PGS.TS Phan Vĩnh Cẩn – nguyên Phó tổng giám đốc TCty Xây dựng và Phát triển hạ tầng Bộ Xây dựng thì cần tăng cường khai thác nguồn nước ngầm đó. Có thể thấy, trong vài năm gần đây, hiểu được sự cần thiết của cải tạo và mở rộng nâng công suất các nhà máy sử dụng nguồn nước ngầm nên TP Hà Nội đã nâng công suất NMN Nam Dư và Gia Lâm từ 30 nghìn m3/ngđ lên 60 nghìn m3/ngđ, NMN Mai Dịch được khoan bổ sung từ bãi giếng Thượng Cát hoặc xây dựng thêm một số NMN như Yên Viên, Giáp Bát, Kim Giang… Đồng thời cũng cần nhanh chóng sử dụng hết công suất 300 nghìn m3/ng/đ của NMN Sông Đà đã xây dựng. Bởi đây là hệ thống cấp nước có kinh phí và quy mô lớn nhất miền Bắc hiện nay với công suất tối đa có thể phát triển đến 1,2 triệu m3/ngđ nhưng hiện nay lượng nước được sử dụng từ hệ thống của nhà máy mới chỉ đạt hơn 100 nghìn m3/ngđ.
Còn theo PGS Phạm Quý Nhân – Trung tâm Quy hoạch và Điều tra tài nguyên nước: Để đảm bảo cấp nước cho TP Hà Nội tới năm 2030, chỉ cần sử dụng nguồn nước dưới đất và NMN Sông Đà, mà chưa cần sử dụng đến nguồn nước mặt sông Hồng và sông Đuống.
Cùng với sự phát triển của kinh tế – xã hội thì nhu cầu về nguồn nước cũng ngày một tăng. Và nước ngầm sẽ là sự lựa chọn thích hợp nhất trong quá trình lựa chọn giải pháp cấp nước cho thủ đô Hà Nội bởi sự phong phú về tiềm năng, an toàn về chất lượng và chi phí khai thác cũng thấp hơn khai thác nước mặt.
Nguồn: báo Kinh Tế Đô Thị